د میدان وردک ولایت کاني ظواهر
افغانستان د جیولوژيکي جوړښت او جغرافیایې موقعیت له اړخه په هغو کم شمېر هیوادونو کې راځي چې پراخه طبیعي زیرمې او ظواهر لري. یادې کاني زیرمې او ظواهر د افغانستان په ټولو ولایاتو کې شتون لري، چې په متوازنه توګه د عوایدو په دوامداره راټولیدو او لاسته راوړلو کې خواره مهم ارزښت لري. او همدارنګه افغانان تمه لري چې، د هېواد د کانونو له استخراج او ګټې اخیستنې به د افغانستان اقتصادي او پراختیایې څرخ د ډیر وخت لپاره په خوځښت وي، چې یاد خوځښت پخپله د افغانانو د اقتصادي ودې او پراختیا لامل کیږي.
میدان وردک چې د کاني زیرمو له اړخه شتمن ولایت دی د هېواد د مرکزي ولایاتو له جملې ځخه شمېرل کیږي، چې مرکز یې میدان ښار نومیږي. دا ولایت د شمال لخوا د بامیان او پروان، ختیځ ته یې کابل، سویل ختیځ ته یې لوګر، د سویل لخوا د غزني او د لویدیځ لطرفه د بامیان ولایت سره ګډه پوله لري.او همدارنګه د میدان وردک ولایت نفوسو د احصأیې د ملي اداري د معلوماتو پربنسټ (660,258) تنه ښودل شوی.
د افغانستان د جیولوجۍ سروې او د میدان وردک ولایت د کانونو ریاست د معلوماتو پر بنسټ یاد ولایت د مختلفو طبیعي زیرمو او کاني ظواهرو سرچینې لري، چې تر دې د مه یې (144) سیمې په جدول کې ثبت شوي دي.
د میدان وردک ولایت کاني ظواهرو لیست!
| شماره | ولایت | د منرالونو ډولونه او کاني ظواهر | کاني سیمې | 
| 1 | میدان وردک | اوسپنه | د منگسک سیمه | 
| 2 | میدان وردک | مس | د میدان سیمه | 
| 3 | میدان وردک | د قلعی سیمه ارپگماتیتونه | د ساحه بهسود سیمه | 
| 4 | میدان وردک | قلعی | د دردنگ سیمه | 
| 5 | میدان وردک | مسکویت | د تکانه سیمه | 
| 6 | میدان وردک | مسکویت | د اندار سیمه | 
| 7 | میدان وردک | گرافیت | د شاه کابل سیمه | 
| 8 | میدان وردک | گچ | د دایمیرداد سیمه | 
| 9 | میدان وردک | تزئینی ډبرې | د میدان سیمه | 
| 10 | میدان وردک | تزئینی ډبرې | د وردک سیمه | 
| 11 | میدان وردک | پولی میتال | د کوه راش وکوتل ملایعقوب سیمه | 
| 12 | میدان وردک | د مرمر کاڼ | د جوقل سیمه | 
| 13 | میدان وردک | کرومیت | د بادام سیمه | 
| 14 | میدان وردک | کرومیت | د آبدره سیمه | 
| 15 | میدان وردک | کرومیت | د چغره سیمه | 
| 16 | میدان وردک | سره زر | د کوه راش سیمه | 
| 17 | میدان وردک | مگنیتت | د قول خویش سیمه | 
| 18 | میدان وردک | فیروزه | د اندر سیمه | 
| 19 | میدان وردک | د رخام کاڼي ډبره | د سموچ وسرخ آباد سیمه | 
| 20 | میدان وردک | د نفرایت ډبره | د اشنیز مستی خیل سیمه | 
| 21 | میدان وردک | د تراورتین ډبره | د فولادی دالان سیمه | 
| 22 | میدان وردک | د تراورتین ډبره | د کاه خانه سیمه | 
| 23 | میدان وردک | د تراورتین ډبره | د سبزاب وچولی سیمه | 
| 24 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د قول سلیمان سیمه | 
| 25 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د خروتی سیمه | 
| 26 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د دوست قول سیمه | 
| 27 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د یورد بالا سیمه | 
| 28 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د فیلان، اسپین اورسک سیمه | 
| 29 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د اسپین اورسک سیمه | 
| 30 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د وره ابدره سیمه | 
| 31 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د لویه ابدره سیمه | 
| 32 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د منگلیو سیمه | 
| 33 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د رنخی خیل جان علم خیل سیمه | 
| 34 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د شترمرده سیمه | 
| 35 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د شاه کابل سیمه | 
| 36 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د کاریز سرخ سیمه | 
| 37 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د فقچرک سیمه | 
| 38 | میدان وردک | مرمر او لومیتی | د کوه گربت سیمه | 
| 39 | میدان وردک | کوارتسیت | د تگاب بیرمگ سیمه | 
| 40 | میدان وردک | کوارتسیت | د تیتمور سیمه | 
| 41 | میدان وردک | اپیدوت | د کمرک سیمه | 
| 42 | میدان وردک | پلاجیوکلاز او پیروکسین | د تکنه سیمه | 
| 43 | میدان وردک | د ماورای قلوی ډبره (لرزولیت) | د سربلاق بالا سیمه | 
| 44 | میدان وردک | مسکویت | د چغره سیمه | 
| 45 | میدان وردک | مسکویت | د پل سرخ سیمه | 
| 46 | میدان وردک | مسکویت | د فولادی پایین سیمه | 
| 47 | میدان وردک | مسکویت | د چغره سیمه | 
| 48 | میدان وردک | گارنت | د پل سرخ سیمه | 
| 49 | میدان وردک | د گچ ډبره | د فولادی پایین سیمه | 
| 50 | میدان وردک | د گچ ډبره | د فولادی بالا سیمه | 
| 51 | میدان وردک | د گچ ډبره | د تگاب سرپلاق بالا سیمه | 
| 52 | میدان وردک | د گچ ډبره | د تگاب سرپلاق پایین سیمه | 
| 53 | میدان وردک | د گچ ډبره | د سرخ اباد سیمه | 
| 54 | میدان وردک | د گچ ډبره | د شارک سیمه | 
| 55 | میدان وردک | د گچ ډبره | د جریه خانه کوه بیرون سیمه | 
| 56 | میدان وردک | کرومیت | د تیتمور سیمه | 
| 57 | میدان وردک | کرومیت | د ده پاک سیمه | 
| 58 | میدان وردک | کرومیت | د آبدره پایین سیمه | 
| 59 | میدان وردک | کرومیت | د منگلیو سیمه | 
| 60 | میدان وردک | کرومیت | د هفت آسیاب سیمه | 
| 61 | میدان وردک | کرومیت | د تنگی چلفکام سیمه سیمه | 
| 62 | میدان وردک | کرومیت | د دوست قول سیمه | 
| 63 | میدان وردک | اوسپنه | د کوه راش سیمه | 
| 64 | میدان وردک | داوسپنې معدني ډبره | د منگسک سیمه | 
| 65 | میدان وردک | داوسپنې معدني ډبره | د تیره شک سرخ آباد سیمه | 
| 66 | میدان وردک | د بال معدني ډبره | د کمرک قوم دهقان سیمه | 
| 67 | میدان وردک | د بال معدني ډبره | د دره تنگی لاچ خیل کوه رو سیمه | 
| 68 | میدان وردک | د بال معدني ډبره | د اونخی چنار دره سته خیل سیمه | 
| 69 | میدان وردک | د بال معدني ډبره | د مسجدخلکری سیمه | 
| 70 | میدان وردک | د مس معدنې ډبره | د منگسک سیمه | 
| 71 | میدان وردک | ټالک | د کامران خیل سیمه | 
| 72 | میدان وردک | ټالکیټ | د لوره سیمه | 
| 73 | میدان وردک | تالکیت | د زرنی سیمه | 
| 74 | میدان وردک | تالکیت | د خدرخیل سیمه | 
| 75 | میدان وردک | تالکیت شیست | د تنگی جویزرین سیمه | 
| 76 | میدان وردک | دیوریت | دکوه گربت سیمه | 
| 77 | میدان وردک | قلعی لرونکي پگماتیت سیمه | د بهسود سیمه | 
| 78 | میدان وردک | پگماتیت ( قلعی) | د دردنگ سیمه | 
| 79 | میدان وردک | پگماتیت ( قلعی) | د کوه بیرون ایلاق سیمه | 
| 80 | میدان وردک | د پگماتیت ډبره | د خارقول قوم دهقان سیمه | 
| 81 | میدان وردک | سرب | د قل خویش سیمه | 
| 82 | میدان وردک | سرب | د کوه بیرون سیمه | 
| 83 | میدان وردک | دونیت | د بادام ساحه سیمه | 
| 84 | میدان وردک | پلاجیوکلاز، پیروکسین، کاربنات | د کمرک قوم دهقان سیمه | 
| 85 | میدان وردک | (حجر پلاجیوکلاز_کواترنری_تریمولیتی) | د بادام ساحه سیمه | 
| 86 | میدان وردک | (کوارتز پلاجیوکلاز ډبره،اپیدوت) | د زیرات سیمه | 
| 87 | میدان وردک | میده کاڼي اوریګ ،ریګي ډبره | د فولادی پایین سیمه | 
| 88 | میدان وردک | شیست های کاربنات پلاجیوکلاز، اکتی نولیتی | د لاچ خیل سیمه | 
| 89 | میدان وردک | شیست های کاربنات شدیدا تحت عملیه سرپنتین شدن | د فولادی پایین سیمه | 
| 90 | میدان وردک | شیست های کاربنات سرپنتین شده همراه با کرومیت | د بادام ساحه سیمه | 
| 91 | میدان وردک | سرپنتین | 
 | 
| 92 | میدان وردک | سرپنتین | د جوقولک سیمه | 
| 93 | میدان وردک | سرپنتینت | د لوره سیمه | 
| 94 | میدان وردک | سرپنتینیت | د جوزرین سیمه | 
| 95 | میدان وردک | سرپنتینیت | د شش قلعه سیمه | 
| 96 | میدان وردک | یاقوت سوخته گرافیکی | د مرکز شاه کابل سیمه | 
| 97 | میدان وردک | زمرد | د بادام سیمه | 
| 98 | میدان وردک | کلسیت | د سرکوتل تخت سیمه | 
| 99 | میدان وردک | کلسیت | د فولادی پایین سیمه | 
| 100 | میدان وردک | کلسیت | د سرخ آبادنی یک سیمه | 
| 101 | میدان وردک | کلسیت | د چغره سیمه | 
| 102 | میدان وردک | کاربناتی حجر ضعیفا تحت عملیه سرپنتین شدن | د بادام ساحه سیمه | 
| 103 | میدان وردک | پیریت | د قول هزاره سیمه | 
| 104 | میدان وردک | پیریت | د پل سرخ سیمه | 
| 105 | میدان وردک | ارگلیت | د شهر نو سیمه | 
| 106 | میدان وردک | مرمر | د قول هزاره سیمه | 
| 107 | میدان وردک | تعمیراتي ډبره | د فولادخان سیمه | 
| 108 | میدان وردک | تعمیراتي ډبره | د دهن اودله سیمه | 
| 109 | میدان وردک | تعمیراتي ډبره | د بازارشهرنو سیمه | 
| 110 | میدان وردک | تعمیراتي ډبره | د قول مسجدی سیمه | 
| 111 | میدان وردک | تعمیراتي ډبره | د تپه مخزن سیمه | 
| 112 | میدان وردک | تعمیراتي ډبره | د سرکوتل تخت سیمه | 
| 113 | میدان وردک | تعمیراتي ډبره | د قول هزاره سیمه | 
| 114 | میدان وردک | کرومیټ | د لویه آبدره سیمه | 
| 115 | میدان وردک | کرومیټ | د نوری سیمه | 
| 116 | میدان وردک | کرومیټ | د دوست قول سیمه | 
| 117 | میدان وردک | د معدنی ډبرو بال | د سربلاق -ارگین بلا سیمه | 
| 118 | میدان وردک | د معدنی ډبرو بال | د لاچ خیل کوه رو سیمه | 
| 119 | میدان وردک | مس او سره زر | د قفچرک سیمه | 
| 120 | میدان وردک | د نفرایت ډبره | د اشنیز مستی خیل سیمه | 
| 121 | میدان وردک | د تراورتین ډبره | د خانه, شینه، دشت رضا، دشت ارگین سیمه | 
| 122 | میدان وردک | د تراورتین ډبره | د قول خویش( سبز آب و چولی سیمه | 
| 123 | میدان وردک | د تراورتین ډبره | د سربلاق- ارگین بالا سیمه | 
| 124 | میدان وردک | د تراورتین ډبره | د کلاخ سیمه | 
| 125 | میدان وردک | د تراورتین ډبره | د بابک سیمه | 
| 126 | میدان وردک | دمرمر ډبره | د جوقل سیمه | 
| 127 | میدان وردک | د مرمر ډبره | د دشت توپ سیمه | 
| 128 | میدان وردک | مرمر دولومیتی | د ورکی شاه کابل سیمه | 
| 129 | میدان وردک | اندیزیت پرفیری | د دوست قل سیمه | 
| 130 | میدان وردک | کواتزیت | د بیکسمند سره کاریزونه سیمه | 
| 131 | میدان وردک | کواتزیت | د قفچرک سیمه | 
| 132 | میدان وردک | (پلاجیوکلاز، پایروکسین، اولوین، بیوتیت، امفیبول) | د کوه گربت سیمه | 
| 133 | میدان وردک | د ماوارای قلوی ډبره(لزولیت) | د تیتمور سیمه | 
| 134 | میدان وردک | د عادی ډبرو سکاره | د کمرک سیمه | 
| 135 | میدان وردک | مسکویټ | د سربلاق سیمه | 
| 136 | میدان وردک | د گچ ډبره | د سفید دیوال/ دشت قطب سیمه | 
| 137 | میدان وردک | دگچ ډبره | د تگاب سربلاق/ خشک قول سیمه | 
| 138 | میدان وردک | گچ | د تگاب سربلاق/ سعید قل کشته سیمه | 
| 139 | میدان وردک | د گچ ډبره | د تگاب سربلاق/ خاک بادک سیمه | 
| 140 | میدان وردک | سرب | د پل بند شوی سیمه | 
| 141 | میدان وردک | انتی گاریت سرپنتنیتونه | د لوره سیمه | 
| 142 | میدان وردک | یاقوت سوخته( گرافیک) | د شاه کابل سیمه | 
| 143 | میدان وردک | ساختماني توکي | د ولایت په سطح سیمه | 
| 144 | میدان وردک | تراورتین | د کاخانه قول خویش سیمه | 
سر چینې:
- د میدان وردک ولایت عمومي معلومات او د محلي ارګانونو اداره۲۰۱۸ https://idlg.gov.af/maidan Wardak/ )
- د میدان وردک ولایت د کانونو د جیولوجیکي معلوماتو ریاست د کانونو او پټرولیم د جیولوجیکي معینیت د معلوماتو پربنسټ، د هیواد د نفوسو د کال کتاب، او مرکزي احصائيه، 1399 https://www.nsia.gov.af:8080/wp-content/uploads/2020/06/%D8%A8%D8%B1%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3-%DA%A9%D8%B4%D9%88%D8%B1-%DB%B1%DB%B3%DB%B9%DB%B9-%D9%86%D8%B3%D8%AE%DB%80-%D8%A7%D9%88%D9%84.pdf